Yazı Başlıkları
İlaçlar ve Farmakolojik Tanımlar
Farmakoloji: İlaçlar konusunda araştırma yapan, ilaçların etkisini ve kullanışlarını konu alan bilim dalıdır.
Farmakokinetik: Farmakoloji biliminin ilaçların vücuda emilimi, dağılımı, dönüşümü ev atılması gibi süreçlerini matematiksel modeller kurarak inceleyen bilim dalıdır.
Farmakodinamik: İlaçların hasta ya da sağlıklı organizmalar üzerindeki etkisini inceler.
İlaç: Hastayı tedavi etmek(antibiyotik), korumak (preoperatif antibiyotik kullanımı) veya hastalığı teşhis etmek (radyoopak maddeler) için kullanılan, kimyasal içerikli ve içeriği tamamen bilinen, kontrol edilebilen, gerekli kurumlardan onay ve ruhsat alan maddelerdir. Deney ve gözlem sürecinden geçerler.
Eskilerde doktorlar hastalarının iyiliğini düşünerek bazı uygulamalarda bulunabiliyorlardı. Örneğin bir doktorun elinde vazodilatasyon yapan bir etkin madde varsa hipertansiyonlu hastasına uygulayabiliyordu gerekli gördüğü durumlarda. Ancak bu durum artık mümkün değil. İlaçların belli araştırmalardan geçmesi gerekiyor. Böyle bir uygulama yapmak artık yasal değil.
Kimyasal maddelerin ilaç olabilmesi için belirli aşamalardan geçmesi lazım. Bu aşamalarda ilaç araştırılıyor.
Faz 1
Gönüllü, sağlıklı ve olabildiğince az sayıda insana kimyasal maddemizi veriyoruz. Bu çalışma sırasında ilaç nereden emiliyor, nerelere dağılıyor, nerelerden atılıyor, vücutta ne etki bırakıyor gibi sorular incelenir. Kimyasal maddenin ne dozda kullanılması gerektiği de bu fazda belirlenir.
Faz 2
Az sayıda hasta insanlara yapılan çalışmaları içeriyor. Elimizdeki kimyasal maddenin en az piyasadaki ilaçlar kadar etkili olduğunu kanıtlamamız gerekiyor.
Faz 3
Çok sayıda gönüllü hasta insanlar üzerinde, dünyanın çeşitli merkezlerinde çalışmalar yapılıyor. İlacın istenen ve istenmeyen etkileri araştırılıyor. Bu çalışmalar uzun vadede yapılıyor. Çalışmalardan olumlu sonuçlar alınıyorsa ilaca ruhsat veriliyor.
Faz 4
İlaç piyasaya çıktıktan sonraki araştırmaları içeriyor.
İLAÇ ŞEKİLLERİ
KATI FORM
Tablet
Dolgu maddesiyle sıkıştırılmış etken madde içeren, genellikle yuvarlak şekilli, oral yolla alınan ilaçlardır. Alınması gereken etken madde çok az olduğundan dolgu maddeleriyle birlikte kullanılır.,
Draje
Tabletin üzerini bir maddeyle kaplarsak bu draje Örneğin şeker. Tadının güzel olması veya çocuk hastaya daha sevimli gelmesini sağlamaktır amacı.
Özel Kaplı Tabletler
Dışı özel polimerle kaplıdır. Bu uygulamanın amacı ilacın aktif maddesinin vücutta istenildiği yerden önce emilmesini Örneğin omeprazol, mide asidinin salgılanmasını inhibe eden bir ilaçtır. Ancak HCl’den olumsuz etkilenir. Bu nedenle mideden sonra emilmesi istenir.
Kapsül
İlacın toz veya kristal halinde bazen çözelti halinde eriyebilen bir kılıf içerisine hazırlanmasıyla oluşturulur. Bu kılıf genellikle jelatindir. Kapsüller tabletlere göre daha hızlı emilirler.
Suppozituar (Fitil)
Rektal yolla uygulanır. Aktif madde ve dolgu maddesi içerir.
Ovül
İntravaginal yolla uygulanan, sistemik etkileri olmayan ilaçlardır. Aynı şekilde dolgu maddesi içerirler.
Ovül ve suppozituar dolgu maddeleri dağıldıktan sonra emilebilir olmalıdır. Bu nedenle dolgu maddelerinin oda sıcaklığında katı, vücut sıcaklığında sıvı olmalıdır. Bunlar genellikle bitkisel yağlar oluyor.
Efervesan
Dolgu maddesiyle sıkıştırılmış ilaçlar. Ek olarak yapılarında asit anhidrit bulunur. Suya atıldığında köpürürler.