Subkutanöz Mikozlarda Patogenez

• Travma yolu ile deriden geçer. Dermişin derinleri, subkutanöz dokular, kemikler etkilenir.
• Bu enfeksiyonlar kronik ve sinsidir.
• Lezyonlar deri yüzeyinde geç görülür.
• Uzak organ yayılımları enderdir. X Antifungal tedaviye dirençlidir.
• Etkenlerin virulansları düşüktür.
• Toprakta, çürümüş bitkilerde, tahtalarda bulunur.
• Etkenin travma ile girişi meslek ya da hobi ile ilgilidir. (bahçeler, odun toplayanlar, bahçe işleri ile uğraşanlar)
• Çoğunlukla hastalarda immün yetmezlik yoktur.
• Kısacası tedavileri güçtür.

Subkutanöz Mikozlar;

• Sporotrikoz
• Kromoblastomikoz
• Miçetom
• Subkutanöz zigomikoz
• Subkutanöz feohifomikoz

Keratomikoz (Mikotik Keratit): Travma ya da cerrahi sonrası korneada enfeksiyon(ülser oluşumu)

Lenfokutanöz Sporotrikoz

• Sporothrix schenckii=dimorfik (Doğada küf formda bulunurlar, bulaşıcılığı bundan sağlıyorlar)
• En sık görülen subkutanöz infeksiyon = sporotrikoz (sporotrikozun da en sık görülen formu=lenfokutanöz sporotrikoz)
• Deri, subkutan doku ve lenfatik doku tutulur.
• Etkenin girdiği deri ve deri bölgesinde lenfatikler boyunca nodüller ve ülseratif lezyonlar görülür.
• Kronik bir enfeksiyondur.
• Organ yayılımı çok nadirdir.
• Sıklıkla bahçıvanlarda görülür, sağlıklı kişilerde de görülür.
• Meksika, Brezilya, Uruguay’da endemiktir.
• Ormanda çalışma, madencilik, odun toplama, kedilerden geçiş -h salgıniar bildirilmiş Etken: Sporothrix schenckii toprakta bulunur
• Isıya bağlı dimorfik özellik 37 o C’de maya, 25 0 C ‘de küf formunda.

Patogenez ve Klinik:

Deri travmasını izleyen nodül, ülser ve irin oluşumu. (Bir mantar enfeksiyonunun üzerine bakteriyel enfeksiyonlar eklendiği zaman ülseratif lezyonlar görüyoruz.) Subkutan doku, lenfatikler, lenf nodülleri etkilenir.

Mikobakteri, nokardiya enfeksiyonları ile öteki lenfajit nedenlerinden/bazı deri kanserlerinden ayırıcı tanısı yapılmalıdır.

 

Labaratuvar Tanı:

Örnekler: Aspirasyon sıvısı, irin, biyopsi (Mantar doğası gereği genellikle ülserin içindeki sıvıda değil, derinde bulunun Bu yüzden yüzeyel testler kullanmıyoruz, biyopsi alıp hematoksjlen eozin, PAS gibi histolojik boyalarla boyuyoruz)

Mikroskobik inceleme:

• KOH ile direkt inceleme=maya hücreleri(nadir)
• Kültür=Kesin tanı için gerekli.
• Küf= Maya dönüşümünün gösterilmesi ya da ekzoantijen testi.
• Seroloji (aglütinasyon testi)
• Deri testi

Tedavi:

Doymuş potasyum iyodür(oral) = klasik tedavi (itrakonazol, terbinafin)

Kendiliğinden iyileşen olgular bildirilmiş.

Lokal ısı tedavisi uygulaması etkili bulunmuş.

Kromoblastomikoz (Kromomikoz)

Travma sonrası gelişen kronik subkutan doku infeksiyonu.

Alt ekstremitelerde siğil benzeri, sert bakır renginde, karnabahar benzeri lezyonlar(nodül, plak).

Sporotrikozda nodüllerle başlamıştı, ülserler vardı. Burda kuru siğiller var. (Bir fotoğraf üzerinden gösteriyor. Nedeni? Lenfödem.)

Bakteriyel enfeksiyonlar, lenfadenit, elefantiyaz.

Etken:

Siyah pigment oluşturan küf mantarlarıdır. (Fonsecaea,Cladosporium, Exophjala, Cladophjalophoro, Rhinocladiella, Phialophora)

Bu etkenler kültürlerinde farklılık gösterirler oysa hepsi dokuda çizgili, kahve renginde hücreler(müriform hücreler, medlar cisimleri, sklerotik cisimler) şeklinde görülür.

Etken dokusu bitkilerde ve toprakta vardır.

Enfeksiyon:

Tropik bölgelerde ve erkeklerde sık.

Mesleki karşılaşma ile kol ve bacaklarda sık.

Amerika kıtasında =Fonsecaea pedrosoi

Avustralya = Cladophialophora carrionii

Labaratuvar Tanı:

Siğil ->Kazıntı-> -%20 KOH preparatı -> tipik hücreler

Kültürde etken mantarın üretilmesi

Serolojik tanı yok

Antifungal tedaviye yanıt kökü

*Geç kalınmış, ilerlerniş enfeksiyonda itrokonazoi, terbinafin, posakonazol ->flusitozin ile birlikte verilebilir.

Ömikotik Miçetom

Bakteriyel miçetom aktinomiçetik miçetoma(granüllerle(sülfür) karakterize), mantar miçetomu ömikotik miçetoma sebep olur.

Subkutan dokunun travma sonrası gelişen kronik infeksiyonu.

Sıcak iklimlerde sık(Afrika, Güney Asya)

Etken:

Saprofit mantarlar ->Fusarium, Curvularia, Madurella, Scedosporium türleri

Alt ekstremiterlerde, ayakta sık.

Abse, drene sinüsler, granül içeren irin, şişlik, deformasyon ile karakterize Kemik ve kas tutulumu görülür Miçetom bulaşıcı değildir.

İç organ yayılımı çok enderdir.

Ömiçetom granülleri ->septumlu mantar hiflerinden meydana gelmiştir.

Granüller mantara göre siyah ya da soluk/beyaz renklidir.

Buradaki hiflerin yapısı bozulmuştur.

İnsandan insana bulaş yoktur.

Klamidyokonidyumlar bulunur.

Hifler sert, şekilsiz bir yapının içinde yer alır.

Bu granüllerin görüntüsü aktinomikotik granüllerden farklıdır.

Ayırıcı tanı için kültür yapılmalıdır.

Tanı:

Granüllerin gösterilmesi esastır.  %20 KOH preparatı ile hifler görülür.

Mantarın kesin tanısı için kültür yapılmalıdır.

Tedavi:

Antifungal tedavi başarılı değildir. Aktinomikotik miçetom ayırıcı tanısı yapılmalıdır.

Subkutanöz Zigomikoz

Etken:

(Zygomycetes) Conîdobolus coronatus (erişkinlerde yüzde yerleşir, sert ağrısız şişkinlik, darnar invazyonu yok, kafa içinde yayılım yok, solunum yolu ile sporların alınması sonucu ortaya Çikar) ve Basidioboîus ranarum(çocuklarda ekstremitelerde travma sonrası gelişen hareketli kitleler)

Dokuda Splendore-Hoeppli ile çevrelenmiş seyrek lifler şeklinde.

Enfeksiyonlar enderdir, hastalarda immün yetmezlik yoktur.

Her iki enfeksiyon Afrika’da sık, Hindistan’da daha az.

Basidiobolus ranarum Orta Doğu, Asya ve Avrupa

Conidiobolus coronatus latin Amerika, Afrika, Asya

Tanı:

Biyopsi yapılmalı, kültür

Tedavi:

itrakonazol. Doymuş potasyum iyodür solüsyonu/alternatif olarak seçilebilir.

Subkutanöz Feohifomikoz

Feohifomikoz ->Esmer mantarların meydana getirdiği enfeksiyonlardır. Pigment oluşumu görülür.

Etkenler doğada/ toprak-bitki/ yaygın saprofitler, yaklaşık 20 mantar, hepsi kültürlerinde siyah küftürler, dokuda koyu renk duvarlı hif ya da mayaya benzer şekiller görülür.

Exophiala jeanselmei, Alternaria, Curvularia, Bipolaris türleri sık.

Travma->tahta kıymıklarının batması.

Kist tipik lezyondur.

Tanı:

Kistin histopatolojik incelenmesi

Pigmentli mantar elemanlarının görülmesi (Feo lafını görürsek bu mantarın pigment oluşturduğunu gösterir. Direkt kazıntı alıp bakınca boyasız preparatta hifleri görürüz ve renklidir. Eğer üretirsek de hangisi olduğunu tespit edebiliriz.)

Etkenin kültürde üretilmesi

Tedavi:

Lezyon cerrahi olarak çıkarılmalıdır.

---

Bu yazı “Sizden Gelenler” bölümüne bir öğrenci tarafından yazılmıştır.